Merhabalar. Öncelikle söyleyeyim, bu yazıda tamamen kendi kişisel görüş ve deneyimlerimi, ayrıntılı bir şekilde anlattım. Ben kendim çalışmaya başlamadan önce bilsem daha rahat olurdu diye düşündüğüm şeyleri de söyledim. Belki başkalarına da yardımcı olur diye, fikir olur diye umuyorum.
Önden belirteyim, yaptığım şekilde Japonca öğrenmek için, orta ve ileri seviyelerin kaynakları İngilizce ve Japonca dışında olmadığından dolayı orta seviye de olsa İngilizce bilmeniz gerekli olabilir.
İlk olarak, ben Japoncayı yaklaşık 6 ayımı bu işe adayarak öğrendim, yani son derece sıkı bir çalışma düzeni uyguladım. Neden derseniz, bana kalırsa dil öğrenimi çok yayılmamalı ve olabildiğince kısa sürede bitirilip dilin yerel kaynaklarından pratik yapılmaya başlanarak oturtulmalı. Böylece öğrendiğinizi unutmaya vaktiniz olmaz, belki haftalık kurslardan çok çok daha verimli olur. En azından ben böyle olduğunu düşünüyorum, hem de en hızlı şekilde öğrenmiş oldum zaten. Tabii nasıl çalışacağınız size kalmış bir şey, eğer şu an fikriniz yoksa bile başlarsanız kendi tekniğinizi oturtursunuz.
Ben günde yaklaşık 8 saat çalışıyordum. Tüm zamanımı buna verip en kısa sürede bitirmek istemiştim. Bu sayede bilgilerin silikleşmesi gibi engellerle karşılaşmadan öğrendiklerimi birbirinin üzerine bina ederek ilerleyebildiğimi düşünüyorum. Bu işe tüm zamanınızı adamadan da yaparsınız normal olarak, fakat kaba bir hesapla günde 8 saat çalışan kişi günde 2 saat çalışan birine göre 4 kat daha fazla yol katedecektir. Bu düz mantık uzun vadede diğerinin 2 senede bitireceği çalışmayı 6 ayda bitireceği anlamına gelir. Bir buçuk yıl fark etti. Bundan dolayı da olabildiğince çok zaman ayırmak en iyisi.
Japonca’dan bahsederek gidiyim. Toplam üç alfabe var. Hiragana, katakana ve kanji. En başta Japon ilkokullular gibi hiraganayla başlarsınız, 50 karakter içerir. Bu alfabeyle her şeyi yazabileceğiniz gibi normal şartlarda sadece çekimler, edatlar ve bazı kanjisi kullanılmayan istisna diyebileceğimiz kelimelerden başka şeyleri bunla yazmazlar. Katakana da bunun yeni bir alfebe ihtiyacıyla oluşturulmuş farklı versiyonu, kanjisi olmayan yabancı soylu kelimelerde kullanılıyor normalde. Kanji ise Çinceden gelmiş bir alfabe, çok nadir kullanılanlarla birlikte 3000’e çıkar karakter sayısı ancak sıradan kullanım dedikleri destede 2000 tane karaktere derlemişler ve bunlar öğretiliyor. Diğer iki alfabeyle yazılmayan her şey kanjiyle yazılmakta. Ama bazı yerlerde söylenenlerin ve karakter sayısının çokluğunun aksine, düzgünce öğrenirseniz zor değil. Öğreniminiz bitene kadar her seviyede ilerleye ilerleye öğreniyorsunuz, sayısının fazlalığı bir şey ifade etmiyor. Hem Çinceyeden geliyor olsa da Japoncaya geçmiş kanjilerin tümünün çizimleri basit.Japoncada kelimeler kanjilerin lego gibi birleşmesiyle oluşuyor. Kelimeye anlamını içindeki kanjiler veriyor. Her kanjinin anlamı, tek kelimeyle ifade edilemese de bir mantığı var. O kanjiyi içeren birkaç kelime gördüğünüzde anlıyorsunuz zaten mantığı. Üstüne kanjilerin de içlerinde ortak parçaları var ve çoğunun anlamları da bunlardan etkilenmekte. Yaklaşık ilk 500 kanjiden sonra bunların hepsini öğrenmiş olacağınızdan dolayı işiniz kolaylaşacak ve ezberlemede sorun yaşamayacaksınızdır. Kanji konusunda beni en çok birden fazla okunuşları olması korkutmuştu. Hiçbir yerde bunlarla beraber ezberlemem gerekip gerekmediğini duymamıştım. Ama başlayınca anladım ki düzgün kitaplarla giderseniz farkına bile varmadan hepsi öğreniliyor. Sakın benim gibi kanjileri bu okunuşlarıyla beraber ezberleyeceğiz sanmayın. Okunuşları kelimelerle ezberliyorsunuz zaten, kanji kitapları kanjiyi birkaç kelimeyle beraber öğretiyor. Hem çok okunuşlu kanjilerin sayısı az, sadece başa toplanmışlar. İlk 500 kanjiyi “Kanji Look and Learn” diye bir kitabın internette bulunan PDF’siyle resimlendirilmiş şekilde öğrenebilirsiniz. Şunu da belirteyim bu kitapta bir kanji için verilmiş her kelimeyi öğrenmenize gerek yok, temel kelimelere odaklanın. Seviyeniz için gereksiz kelimeler de vermişler, ama sadece en baştaki kelimeler yeterli genelinde.
Giriş seviyesini Asialogy internet sitesindeki videolar ve çıkarttıkları kitaplardan kısa sürede öğrendim. Motivasyon açısından önemli bir seviye olduğu için göz korkutmayan tarzda anlatımlarının çok başarılı olduğunu düşünüyorum. Kanji ve ders kitabını bitirdim, iki haftadan çok sürmedi. Ama verilen kelimelerin yeterli olmayabileceğini düşünüp internetteki “JLPT N4 Vocab List”deki bilmediğim kelimeleri baştan sona gittim. Aynısını N3 kitaplarını bitirince de N3 için yapmıştım. Sonraki seviyelerin kitaplarına gelirsek, internette en popülerleri Nihongo Sou Matome serisi ve Kanzen Master serisi. Tabii bunlar dışında da var birsürü ama ben internette en kaliteliler bunlar dediklerinden dolayı bunları kullandım. Sou Matome çok hoş bir kitap, göz korkutmuyor. Yumuşak bir havası var Kanzen Master’a göre, kelime ve kanjiler alakalı olduklara konulara toplanarak öğretiliyor. İnternette Kanzen Master için en kaliteli kaynak diyorlardı fakat ben öbürüne alıştığım için Kanzen Master’ın sadece son seviyesinin gramer kitabını ve son iki seviyenin de okuma alıştırması kitaplarını aldım. Bu serilerin en büyük farkı, Sou Matome ingilizce çeviri içeriyorken Kanzen Master’ın tamamen Japonca oluşu. Kanzen Master’ı son seviyede kullanmama rağmen Japon alfabesiyle uzun yazılar okumaya alışmam bir süre almıştı. Ama zaten gereken bir şey olduğundan almak mantıklı. Bitirdiğim tüm kitapları sırasıyla vermel gerekirse:
(Aynı seviyenin bunpou, goi ve kanji kitaplarını aynı anda ilerledim.)
- Nihongo Challange N4 Bunpou to Yomu Renshuu (Gramer ve okuma alıştırması)
- Nihongo Sou Matome N3 Bunpou (Gramer)
- Nihongo Sou Matome N3 Goi (Kelime)
- Nihongo Sou Matome N3 Kanji
- Nihongo Sou Matome N2 Bunpou
- Nihongo Sou Matome N2 Goi
- Nihongo Sou Matome N2 Kanji
- Kanzer Master N1 Bunpou
- Nihongo Sou Matome N1 Goi
- Nihongo Sou Matome N1 Kanji
- Kanzen Master N2 Choukai (Dinleme Alıştırması)
- Kanzen Master N2 Dokkai (Okuma Alıştırması)
- Nihongo Sou Matome N1 Choukai
- Nihongo Sou Matome N1 Dokkai
Kitapların belli planları oluyor. Ona uyarsanız bir veya bir buçuk ay gibi bir sürede tamamlanıyorlar. Kendi yaptıklarımı anlatmak gerekirse, her akşam öbür sabah ezberlemek için not çıkarıyordum. Notdan kastım ezberleyeceklerimi Türkçeye çevirip deftere geçirmek. Anlamlar Türkçe olursa daha kolay ezberlerim diye düşündüm. Kanjileri ise geçirdikten sonra yanlarına birer hikaye uyduruyordum. Bu hikaye tekniği çok can alıcı bir nokta oldu, bunsuz zorluk yaşayabilirdim diye düşünüyorum. İnternette ilk 500 kanjiyi yanında hikaye verip öğreten bir kitabı bitirmiştim zaten en başta, sonraları da kendim uydurmaya başladım. Son olarak grameri de deftere geçirince bitiyordu gün zaten. Bunlara odaklanınca zaman hızlı geçiyor. Ekleyeceğim o ki sık sık kelimelerin anlamlarını tam anlayamadığım için internetten araştırıyordum ve bu da vakit alıyordu. Ama tam anlamadan ezberlemek gereksiz zorlaşır. Artı olarak çok nadir birkaç yerde İngilizce çeviri yanlıştı ama sırıtıyorlar zaten yanlış öğrenmezsiniz. Sanıyorum basım hatası.
Sabahları aralarda toplam 7-8 defa tekrar yaparak önceki akşamın notlarını sağlam şekilde ezberliyordum. Ezber önerisi vereceğim biraz. Sakın kelimeleri tekrar tekrar okuyarak ezberlemeye çalışmayın. Her tekrarınızda önce sadece Türkçesine bakıp aklınıza getirmeye çalışın. Kafa ancak böyle ezber moduna girebiliyor. İlk birkaç tekrarda cevapları aklınıza getiremeseniz de bir dahaki tekrarda nasıl aklınıza getireceğiniz hakkında fikir yürütürsünüz ve sonrasında da aklınıza gelmeye başlar zaten. Bence en hızlı ve sağlıklı ezber şekli budur, kendinizin daha iyi olduğu bir teknik varsa kullanmak size kalmış tabii. Ben her gün çok kelime yazdığım ve çok tekrar yaptığımdan dolayı kelime kitabından ve kanji kitabından olmak üzere yaklaşık olarak toplam 60 kelime ezberliyordum, hayatımda ilk defa bu kadar şey ezberlemiştim ama sanıyorum kelimelerin kanjilerle iç içe olması ezberlemeyi de öğrenmeyi de baya kolaylaştırıyor. Kitaplar zaten size ne ezberleyeceğinizi iyi bir sistem içinde verdiğinden en kolay şekilde öğrenmiş oluyorsunuz. Bu da önemli bir ayrıntı ki aynı anda ezberlenen kelimelerin sayısını artırmak tekrar yapmanın aldığı süreyi artırıyor fakat zorluk artmıyor, tersine beyin daha çok ezbere açıyor kendini ve kolaylaşıyor. Onun için zaman sorunu oluşmadığı sürece azar azar günlük ezberlediğiniz kelime sayısını artırın. Her hafta sonunun bir günü o haftanın, diğer günü de eski haftaların tekrarına vermiştim. Sırf o hafta aldığım notları bir kez tekrarlamam 3 saat alıyordu. Gene de tekrar ezberlemeyi sağlayan şey, tekrarsız olmaz.
Genel olarak bu kadar. Son seviye olan N1 sınavını için de aldığım N1 kitaplarını bitirmekten başka bir şey yapmadım. Aldığım Kanzen Master N2 okuma alıştırması kitabı içinde çok sık öğrenmediğim kelimeyle karşılaştığım için N1’den sonraya ertelemiştim. Okuma alıştırmaları iyi birer pratik ve kendini deneme oluyor onun için tavsiye ederim. Dinleme alıştırması kitabı da almıştım, konuşma dili hakkında kullanışlı bilgiler vardı. Şart değil ama tavsiye ederim. Sınava girmeden önce az da olsa bir dinleme ve okuma pratiğiniz olması önemli, yoksa özellikle paragraf sorularında zaman yetmiyor. Onun dışında kendi gördüklerim üzere internette bazı yerlerde abartıldığı kadar zor olmadığını düşünüyorum. Sadece kitapları bitirmeniz yeterli olur. N1’e zor denmesinin sebebi, N1 seviyesi ve N2 seviyesi arasında diğer seviyelerin aralarındakinden daha fazla bilgi farkı olması olabilir. Diğer seviyelerde genelde zamanım arttığı için bir günde kitapların iki günlük planını bitirebilirken N1’de tam günü gününe gitmemle bile zamanım doluyordu. Üstelik diğer seviyelerin kitapları maksimum bir ay isterken N1 kitapları bir buçuk ay istiyor. Yani zorluk artmasa da öğrenilen bilgi miktarı fark ediyor. Ama kitaplara bağlı kaldığınızda düşünmeniz gereken bir şey yok.
Umarım faydalı olmuştur. Yazacağım başka bir şey kalmadı. N1 bir son değil, Japoncayı kullanmaya başlayınca gördüğüm bir sürü bilmediğim kelime oldu. Hiç sözlük kullanmadan sıradan bir romanın zevkini çıkarabilirsiniz ancak illa öğrenmediğiniz kelime ve kanjiler de çıkıyor. Sorun olacağınıysa pek sanmıyorum. İyi çalışmalar.
Japonca öğrenme deneyimim 